Aymar aru

De Wikipedia
Aymar aru / Jaqi aru (Aymar aru)
Jach'a markanaka:  Wuliwya,  Piruw,  Chilli
Suyunaka: Taypi Antinaka
Aruchirinaka:

• Nayriri aru:
• Mayniraki:

2.2 waranqa waranqa

• -
• -

Jakhucha: 120
Arunaka phamilla: Aru arunaka
Nayriri aru:
Jach'a markanaka:  Wuliwya,  Piruw
Kamachi: -
Chimpunaka
ISO 639-1 ay
ISO 639-2 aym
ISO 639-3 aym
SIL AYM
Aymar aru (mapa)
Uñt'ayawi:
Aru - Arunaka phamilla - Category:Aru

Aymar aruxa (kastilla aruna: idioma aymara) 3.000.000 Aymaranakan arupawa. Aymar aruxa arsuta aru, qillqata aruwa. Jichhürunakanxa waranqh waranqh aymaranakaw uraqpachan mirantatasipki, janiw mä jichhapach ukawjanakt utjki aymaranakaxa.

Uñstanitapa[trukaña | chimp askichaña]

Aymaranakax kunjamats uñstanpacha, akatuqitx waljaninakaw yatxatanipxi. Ukhamarus jichhapachax aymara sutimp uñt'atakixiwa, nayrapach maranakax Tiwanaku, Wari, Wankarani, Qullasuyu juk'amp sutinakamp uñt'atanawa.

Jach'a markanaka[trukaña | chimp askichaña]

Aka jach'a markanakana:

  • Wuliwya: 2.000.000 aruchiri — 1.600.000 Aymara aruchiri 1992 marana (Albó 1995).
  • Piruw: 500.000 aruchiri — 300.000 — 500.000 aruchiri 1976 marana (350.320 aruchiri, descontando los numerosos migrantes a las ciudades) (Cerrón-Palomino 1987).
  • Chili: 10.000 aruchiri — 48.477 Aymara (jaqinaka: 14+ mara) 1992-93 maranakana (Jach'a Jakthapiwina) (Aylwin 1994).

Achakaja[trukaña | chimp askichaña]

Aymar aru wakichat qillqanaka, jan ukasti arsunaka:

Qillqa Qillqa suti Qillqa Qillqa suti Qillqa Qillqa suti
A a a L l la R r ra
Ä ä ä Ll ll lla S s sa
Ch ch cha M m ma T t ta
Chh chh chha N n na Th th tha
Ch' ch' ch'a Ñ ñ ña T' t' t'a
I i i P p pa U u u
Ï ï ï Ph ph pha Ü ü ü
J j ja P' p' p'a W w wa
K k ka Q q qa X x xa
Kh kh kha Qh qh qha Y y ya
K' k' k'a Q' q' q'a Nh nh nha

Uñarañataki[trukaña | chimp askichaña]