Tunta
Tunta, ukax mä manq’awa, aymar qhichwanaktaypin juk'ampis uñt'atawa. Janïra aka Bolivia marka utt’atakänxa ukhatpach lurasipunitaynawa. Jichhurunakax tunta manq’ax utjaskiwa ukampirus lurataskiwa. Tuntax imañatak luratawa, niyas Ch’uñu kipkakiwa, ukhamipanxa tuntax ch’uqitwa lurasi, janiw kuna ch’amakisa. Juk'ampis luq'i ch'uqitx wali sumapuniwa.
Kunawsas uñstanitäna[trukaña | chimp askichaña]
Tuntax nayra jaqinak utxkän ukhanakatpach jupanakax uñstayanipxatayna. Jupanakax manq’a wali jayanak imañatakiw lurapxirïtana. Ukhamarus mach’a pachanak utxkänxa ukhanak manq’asiñatakïnwa, jichhanakax uka kikiparakiw imasitaski ukhamarus anqax markanakaruw aljataxaraki[1]. Chanipax wali jilawa.
Kunjam lurañasa[trukaña | chimp askichaña]
Ch’uqit tuntarux kutikiptayaña.
Nayrïri.[trukaña | chimp askichaña]
Nayraqatpachxa ch’uqi llamaysutatxa, ch’ukix jach’akama, tantiykama, jisk’akama ukhamaw ajlliña ukhamipanxa niyas jach’anakakix ukaw tunatatakixa ukamapirus yaqhip markanakanx tunta ch’uqix utxarakiwa. Juk'ampis luk'i ch'uqitx wali suma tuntanakapuniw mistsu, ukhamarak waka laxra ch'uqitsa.
Payïri.[trukaña | chimp askichaña]
Ukxaruxa jach’pach chuqinak ajllitax juyphiruw waratataña ukansti pa aruma jan ukax ma arumakisa juyphitjamaw waratatatañapa, ukatx sapa alwaw janir intix mistsunki ukhaw jan chullurañapatak apthapiña.
Kimisïri.[trukaña | chimp askichaña]
Kunawsatix suma juypin luxuntayataxi, ukhaw qutpach jalir umaru jichhu yayuntatar warantañäxi ukax suma llawthapt’atañapawa pusi, phisqa simananakaw ukankañapa.
Pusïri.[trukaña | chimp askichaña]
Ukha urunak phuqatatsti juyphitakirakiw apsxaña, wali sum waratatt’asina khiparmanth alwasti janïr intix sunx waysunkix ukharakiw apthapxaña, janiratix sum luxutakchix wasitatwa waratataña, niyas suma luxutañapawa.
Phisqïri.[trukaña | chimp askichaña]
Khipxarusti mä p’iya allsutaruw waka lip’ichjaruw taksuña jan ukax jichha pachanakax chikat turil jaltatayataruw taksxapxaraki, wali suma q’alakiñapawa ukat taksutatxa kanastar warsusinx umaruw wayuntañ jarst’añataki ukat wañicht’xañataki. Tuntax ukhamakiw lurt’añataña.
Phayasxañataki imasxañataki[trukaña | chimp askichaña]
Phayasiñatakix tuntax mä qawqha q’atanakan chullt’akiwa janiw ch’uñjam chulluchañakiti jan ukasti mäkiw chullt’i ukant phukhur jarintasinx phayasitakixiwa. Wali jayanak imañatakix tuturat sixi lurataruw imasiña jan ukax kartun turilarusa sapa aylluw kunjam imasiñs yati. Tuntampix walxa kast manq’anakwa wakt’ayasma.
- ↑ Quispe, Marcelino (2016). Relatos de experiencia. Tuquia Marka