Sillinq'u
Sillinq'u jan ukax k'illichu, sillillanka, kulunrinax mä jisk'a jamach'iwa, (Zool. mf. Cientifico suti: Hirundo rustica; Petrochelidon andecola, tama: Hirundinidae).
Janchipa[trukaña | chimp askichaña]
Jisk'a mä wiku ukch'a jamach'iwa. Juk'ampis chhiqhapax jach'itanakawa, ukaw yaqha jamach'inakatx mayjt'ayi, p'iqiwjamp jikhanimpiw ch'iyaritawa, purakawjasti janq'urakiwa, jisk'a chhuruñanikiwa. Jank'akipuniw jalnaqt'añ yatipxi, juk'ampis uma quta patxanakanx walpun jalanaqt'apxi.
Qamäwipa[trukaña | chimp askichaña]
Sarir jutir jamach'inakawa, alaska markatpach purinipxi. Juk'ampis jallupachaw suni Titiqaqa quta irananakanx qarqa taypinakan mirantapxi, qamantapxi.
Manq'apa[trukaña | chimp askichaña]
Juk'ampis chhichhillankhanak manq'apxi.
Tapapa[trukaña | chimp askichaña]
Warankh mankhanakaruw tapachañ yatipxi.
K'awnapa[trukaña | chimp askichaña]
K'awnapax janq'itunakawa.
Yatiyäwipa[trukaña | chimp askichaña]
Kunawsatix wal jalanaqapjixa, ukhax jalluw jalluntan sañ muni. Ukat ukhamatix mä payitak mayak jalanaqapjixa, ukax janiw jallkanit sañrak muni.