Diferencia entre revisiones de «Chili»

De Wikipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Etiquetas: Edición desde móvil Edición vía web móvil
Sin resumen de edición
Línea 56: Línea 56:
[[Archivo:LocationChile.png|thumb|right|250px|Chili.]]
[[Archivo:LocationChile.png|thumb|right|250px|Chili.]]
'''Chili'''xa ([[mapuchi aru]]: Chili, {{es|Chile}}) [[Awya Yala]]na mä [[jach'a marka]]wa.
'''Chili'''xa ([[mapuchi aru]]: Chili, {{es|Chile}}) [[Awya Yala]]na mä [[jach'a marka]]wa.

Chile markax Pacífico ukat Atlántico qutanakaruw puri, ukatx 4.630 km (2.880 millas) ukch’a jayaruw anqax markat aynach tuqirux puri, ukatx 430 km (265 millas) inti jalant tuqit inti jalantkama.<ref>[https://chiledren.com/perelet-v-chili-dlya-beremennyh/ Geografía ukax Chile markankiwa]</ref>
* Chili nayriri marka: [[Santiago de Chile]].
* Chili nayriri marka: [[Santiago de Chile]].


Línea 66: Línea 68:
* [[Concepción]]
* [[Concepción]]
* [[Valparaíso]]
* [[Valparaíso]]

<references />
<references />



Revisión del 21:26 11 tay 2023

República de Chile
Chili Suyu
Chili Chili
Wiphala Wallqanqa
Llaqta qayanqillqa: «Por la razón o la fuerza»
Llaqta taki: Himno Nacional de Chile
 
Situación de Chili
Situación de Chili
 
Nayriri marka
 • Jaqinaka
 • Tinkurachina siwikuna
Santiago Chili¹
5.428.590 (2002)
33° 26′ 16′′ S 70° 39′ 01′′ O
Aswan hatun llaqta Santiago Chili
Tukri simi Kastilla aru
Mallkuchawi República democrática presidencial
Pulitika
Gabriel Boric
Independencia
 • 1ra Junta de Gob.
 • Declarada
De Ispaña
18 de septiembre de 1810
12 de febrero de 1818
Jach'a marka uraqi
 • Llapan hallka k'iti k'anchar
 • % umanaka
Qurpanaka
Ch'allanaka
Ñiqi: 38º
756.950² km²
1,07%
6.171 km
6.435 km
Jaqinaka
 • Taqpacha
 • T'iqisqa kay
Ñiqi: 60º
16.598.074 (2007 est.)
21,31 hab./km²
PIB -
Llaqta ukhu hayt'u (PPA)
 • Taqpacha (2006)
 • PIB, llapan runap
Ñiqi: 44º
 
USD 212.671 millones[1]
USD 12.983[1]
HDI -Runa kururay rikuchiq- (2006) 0,859 (38º) – Alto[2]
Kañina Peso chileno ($, CLP)
Jaqi markan sutipa Chileno, -a
Pacha suyu
 • en verano
UTC-4³
UTC-3³
Internet chimpu .cl (nic-cl)
Tiliphunu chimpu +56
Radyu chimpu 3GA-3GZ, CAA-CEZ, XQA-XRZ
ISO chimpu 152 / CHL / CL
Miembro de: ONU, OEA, APEC, UNASUR, CAN4, Mercosur4

¹ El Congreso Nacional tiene su sede en Valparaíso.
² Se incluye la Isla de Pascua (Oceanía) y el Archipiélago de Juan Fernández. Chile, además, reclama 1.250.000 km² de la Antártica, entre los meridianos 53º y 90º.
³ La Isla de Pascua y la Isla Sala y Gómez tienen el huso horario UTC-6 y, en verano, UTC-5.
4 Estado asociado.
* Fuente: FMI.

Juyphi tuqi suyu
Chil.i
Chili.

Chilixa (mapuchi aru: Chili, kastilla aru: Chile) Awya Yalanajach'a markawa.

Chile markax Pacífico ukat Atlántico qutanakaruw puri, ukatx 4.630 km (2.880 millas) ukch’a jayaruw anqax markat aynach tuqirux puri, ukatx 430 km (265 millas) inti jalant tuqit inti jalantkama.[3]

Markanaka

  1. 1,0 1,1 FMI: World Economic Outlook Database, Actualización: Abril de 2007
  2. PNUD: Human Development Report 2006 – Chile (en inglés)
  3. Geografía ukax Chile markankiwa