Eliodoro Camacho Suarez jisk'a suyu

De Wikipedia
Eliodoro Camacho Suarez jisk'a suyu
Makayan Jach'a munañan Qullu
Cuenca de Rio Suches Umanata, Camacho

Uraqipa[trukaña | chimp askichaña]

Uraqipax thaya pata tuqin jikxatasi. Jichhax 3170 metros ukxankarakiw lamar qutatxa. Qurpasirakiw Perú jach'a markampi. Chukiyaw markat khayakamax kimsa urut pusi urakamaw mä k'añaskux purixa.

Markanaka[trukaña | chimp askichaña]

Markanakapax aknïrinakawa: Puerto Acosta, Mocomoco, Italaque, Carabuco, Chaguaya, Escoma, Umanata, Wilaqala, Pacobamba, Chiñaya.

Qullqinchäwi[trukaña | chimp askichaña]

Camachonkir jaqinakax yapu yapuchasa, uywa uywasa ukat sawutanakamp ukhamaw jakapxi.Ukat janirakiw taqpach provinciax ukhama thayäkiti, jan ukax mä chiqax qhirwa uraqirakiwa. Aka chiqankir markachirinakax jilpachax tunqu yapuchasa, muxsa achunak satasa ukhamaw sapa mara qamapxaraki. Ukat urasax yukaliktu quqanak khuchusaw jakapxarakixa.

Nayra sarnaqäwi[trukaña | chimp askichaña]

Suyu Camachox chhixnuqt'awayiw yanqha ñaxu jaqinakan purinitapata. Nayra pachax aka suyunx chhijnuqatapxanwa, qulliris may saraksnawa QULLA jupanakax arusipxanw Pukina Aru, ukhamarux wali aytatapxarakinwa. Inka Pachanxa QULLA suyuruxa QULLASUYUMPIW chhijnuqt'awayapxi, ukataw sapxana qullasuyu. Niy ñaxu yaqinakan chhijnuqtatapatxa, aka qullasuyuruxa kimsaruw jaljapxi ukanakax akham Satawa: QULLA, HATUN QULLA y PAUCAR QULLA, ukhaman askinjam ñaxu jaqinakax irpxaruñapataki.

Phunchäwinakapa[trukaña | chimp askichaña]

Punchäwinakapax kunaymanwa: Wituku, awki awki, choqila, ch'ixi q'ara, ukat juka'mpinaka, tarqa, musiñu, pinkillu, siku. Jichha phunchäwinakax mocololo, mollo, morenada ukat juk'ampinaka.

Yatichäwi[trukaña | chimp askichaña]

Aka tuqitx kunjamäkitix saqha markanakanx uka pachpakirakikiwa. Jilpachax wali jayanakat satiqirinakax sarapxixa. Yaqhipanakax siklunakat jalapxaraki.

Irpirinaka[trukaña | chimp askichaña]

Irpirinakax payar jalanuqatawa: Mayïrix yatichäwxat irpirinakawa, jupanakaw pusiniwa: Amawt'a, Comisario, Payïrix pachpa markatarakiwa, jupanakax aknïrinakawa: Strio.General, JUsticia, Relación, Secretario.

Medios de Transporte

K'añaskunaka[trukaña | chimp askichaña]

Khaya suyurux aka qhipa maranakan kunayman k'añaskunakaw Chukiyaw markat sarapxaraki, ukampirus janiw jaya chiqanakarux sapa uru k'añaskux utjkarakiti, ukat markachirinakax Qarwanakata,Qala kayunakata ukhamarak kawallunakata sarapxaraki, ukampirus taqi layanakarux (Regiones) kayukiw purintapxi.

Wali uñt'at chiqanaka[trukaña | chimp askichaña]

Mocomoco marka, Italaque ukachiqanakaw nayra jisk'a markanakaxa, ukataw wali uñt'ataxa. Ukat aka suyunx yaqha chiqanakax utjarakiwa: Such'in jawira, Qachu Quta, Urqu Quta, Tawarquta, ukat juk'ampinakawa. Uka chiqanar purt'irinakax wali muspharatapuniw jikxatasipxi, kunalaykutix kunayman nayra siwsäwinakaw utjixa.