Jaqi qamaña

De Wikipedia
(Redirigido desde «Jaqi Qamaña»)

Jaqi qamañax mä muruq'u jan ukax kajuna qala pirqawa. Ukax kawkja qullunakanti thayax wal thayi, chhijchhsu, khununti ukjanakanx uma jalaqa ukjar lurt'atawa. Ukat qamañax akjamanakaw utji: muruq' qamaña, altus qamaña.

Qamañax qullu patankiwa. Pirqapax qalatkamakiwa.

Muruq' qamaña[trukaña | chimp askichaña]

Español: El muro redondo está ubicado en el cerro. Su estructura es de piedra.

English: The round wall is located on the hill. Its structure is built of stone.

Quechua: Wayra jark'achi urqu patapi kasan. Rumi pirqa.

Français: Le mur de ronde est situé sur la colline. Sa structure est construite en pierre.

Kunjamati jamuqan uñjtanxa, qamañax mä mantañan muruq' pirqawa. Manqhax pusin phisqhan mantkirikiwa. Pirqapax qalatkam tawqsutawa, janirakiw ñiq'impïkiti. Sayarusti tantiyukiwa, niya jaqin thixnipä ukjakiwa, ukat akjam pachanakatak lurt'atawa; aka muruq' pirqax jan wali pacha ukjanakatak pirqataw kunatti qullunakax yaqhip urunakax sinti thaya, chhijchhi, jallu ukjamarakiriwa. Ukat ukanakat jarkt'asiñtakiw wali aski. Jichhax jan uma mantaniñapatakixa, uma jalaqä ukjanakaruw uywa awatirinakax qamañ pirqsusipxirïtayna. Ukat yaqhip pachanakax qunt'aks qunt'apxakirakirïtaynawa.

Altus qamañax janiw jaqin makhatatäxiti. Justuruw jan yäqat tukusiñ munataski.

Altusan qamaña[trukaña | chimp askichaña]

Altusan qamañasti niya nayrïrjamatakirakiwa, juk'a juk'anakkiw mayja; ukampins akkïrix altus utat uñaqatawa. Jaqix jiwak patat uñatatasiñtakiw akjam lurasipxirïtayna. Ukat janiw ukakïkiti, jupanakax jallus chhijchhis sintipin pursu ukjanakaw ukar mantxapxirïtayna, kunatti akax mä pusi chhiya qala pirqar wayxatatawa, ukat kuna jallu umas chhijchhi umas manqhnam jalsuski. Ukat sipan aliq uraqir lurat qamañanakax mäkiw sinti jallüx ukjax umax jalanti, ukat askpachaw thayjasxiri, janiw kusapinikiti. Jan chhijchhis jallus sinti purki, jan ukax phajsa ukjanakatakkiw kusa.

Janïr tukkasin akjamanak sañ muntana; 1980 - 2000 uka maranakax qamañanakax wali waqaychatänwa. Janiw ukjamak tukusiyatirïkiti. Uywa anakkapayax jaqin uñjatapinïriwa. Ukat kawkjanti jan qamañax utjkän ukjanakanaxa, sinti thaya, chhijchhi, jallu ukjanakax jasak mantxañatakix jupanakax mäkiw yaqh machaqat pirqsupxirïna. Ukat walja maranakxarux janiw ukjamäxiti, qamañanakax jaythsut jaythsutakiw uñjasxi. Yamas yaqhipanakax justuruw allinuqtatäski. Jakt'atanikiw phaxsin may kuti pay kuti ukjam uywa anakisin mantxapxi.