Diferencia entre revisiones de «Qawra»
m r2.7.2+) (robot Añadido: be:Лама, жывёла |
m r2.7.1) (robot Añadido: th:ลามา |
||
Línea 135: | Línea 135: | ||
[[szl:Lama]] |
[[szl:Lama]] |
||
[[ta:லாமா]] |
[[ta:லாமா]] |
||
[[th:ลามา]] |
|||
[[tr:Lama (hayvan)]] |
[[tr:Lama (hayvan)]] |
||
[[udm:Лама (пӧйшур)]] |
[[udm:Лама (пӧйшур)]] |
Revisión del 03:15 14 chi 2012
Qawra | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mitan kamay | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Mitan kamaypaq sutin | |||||||||||||||
Lama glama Linnaeus |
Qawra, qarwa (kastilla aru: Llama), manq'atapa aruma khisturi axa uywawa. Suni tuqinakanxa qawraxa khumuri uywawa.
Qarwasti Inkapachanakatpachwa uywatatayna, ukjamaraki wanaku kast uywarakitaynawa. Ukjamaraki jichhurunakkamaxa, khaysa Pirwa(Peru)ayanch tuqiwjana, Ch'ili (Chile) ansta tuqiwjana, ukjamasa inti jalanta Bolivia tuqinwa aka uywax uywatatayna. Juk'ampis jichhurunakanxa inapuniwa aka pata thaya pampanakanxa.[1]
Qarwa kast uywanaka
Yaqha pä kast qarwa uywanakampiw utjatayna, Akirinakawa:[1]
- Lama glama glama - llama.
- Lama glama cacsilensis sutinchata - Pirwa tuqinkir wanaku; Lama guanicoe sutinchata.
- Lama glama guanicoe - guanaco austral o del sur.
Qawqha askitaynasa aka uywaxa
Ispañul jaqinak nayraqatasti qarwanakaxa q'allanat lurawinakan uñacht'ayatataynawa. Akhamanaksti uñjaraksnawa aka Muchiqa (Mochica) sarawinak taypina(200-600 d. C.)ukjamipanpi jaqin khumnaqasiñapatak kutikiptawayataynaxa. Ukjamarus qarwa aychas kankas wali sumapunirakitaynawa ukapachatpacha. Ukjamatwa qaqilunak lant iwij lant uywatatayna, ukjam siw yatxatäwinakaxa.
Walja ayllunakanwa qarwax khumnaqañ uywaskaki, ukjamarus chalun uywaskaki, juk'ampisa thaya pata uraqinakana. Yaqhip yatxatatanakax nä 30-50 waranqh waranqh qarwanakay utjchisapana jichhasti wali juk'akixatapawa (nä pä waranqhan waranqhapaki).
Juk'ampis qarwat parlkasax janiw t'arwapat armt'asiñasakiti. T'arwapax wali askipunitaynawa taqi kast isinak lurañataki nayrapachanakatpacha.
Qarwan uñstawipa
"Ispañul jaqinakax incanakax khaysa tribu de Israel tuqit jutappachax sasaw sapxiritayna." (Dr. Javier García Gómez y Dra. Bibiana Vilá).
Walja yaqha jaqinakax walpunrak qarwan uñstawipatx jiskt'asipxatayna, kawkhatpuns utjpacha sasina. Juk'ampis aka tuqit yatxatañakiskaspawa.
Inkanakax akhamat qarwax utjix sasaw sapxarakiritayna: Mallku QhapaqampinManco Cápac Mama Uqllumpin Mama Ocllo wawapay mayni aqlla tawaqump jaqichasiñ munchisapana, uk yatisax tata Inkax janiw munkchisapanti. Ukjam yatisax waynamp tawaqumpix yaqha tuqiruy sarxapxataynaxa, ukjam aytisax tata Inkax panpachan jiwayatayna. Mama Inkasti Wiraqucharuw mayitayna janikiy jiwayatapxpanti sasina, Wiraquchax uk uñjasax panpachan qarwaruw tukuyatayna. Ukat jayapachatsti tata Inkax pani uywaw jaqi uñtan Qusqu markan sarkaskatap yatitayna, uk yatisasti jiwayayarakikitaynawa. Ukjamatwa uka qarwa jiwayatanakax alaxpachar makhatawayapxatayna, ukatsti mayamp kutiqanipxatayna jaqimp wali suman jakasxañataki.
qarwasti taqiwjankarakiwa
Aka Qarwa uywasti Bolivia jach'a suyu markan uñacht'awiparakitaynawa, ukjamatwa escudo tuqinsa jichhakamax uñjasirakispa. Janiw Bolivia markak uñacht'ayaskataynati, jan ukasti Ch'ili, Pirwa markanakas ukapachparakikiw uñacht'ayasipxatayna.
-
Grabado del primer escudo del Perú
Jik'ampis uñxatt'arakismawa
Uñxatt'awinaka
- ↑ 1,0 1,1 Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed).