Carlos Palenque

De Wikipedia
(Redirigido desde «Carlos Palenque-n Sarnaqäwipxata»)

Carlos Palenque Avilés (La Paz markan 1932 willka kuti 28 ukjat 1999 achuqa 8 ukjakama) jupax uñt’atanakapan “Compadre” ukjam uñt’atawa, jupax jayllt’irïna, phust’irïna, irnaqañ churirïna, yatiyirïna, tiliwisyunan sarayirïna ukat wali amuyt’irir markachirirakïnwa.

Yatiyirjam qalltkän ukjanaka[trukaña | chimp askichaña]

1960 maranx Los Caminantes tama utt’ayañatakiw Carlos Palenque jupax mayacht’asïna, walja maranakxarux yatiyirjamaw Radio Méndez ukan La Hora del Chairo uk sarayañ qalltäna. Ukat radio Illimani ukan “Sabor a Tierra” uka wakichäwrak uñstayäna, ukat kanal istatalan “El Hippershow” uk kunrak sarayäna. Paypach wakichäwiw Lidia Gueiler Tejada jilïr irpirin jist’antatäna, kawkiritï jaqiruw walpin p’arxtayäna. Ukjarux 1980 maran Radio Metropolitana ukarak uñstayasxäna.

Pulitin Qalltatapamp Medios de Comunicación-an Luratanakapampi (Inicio en la Política y Efecto en los Medios de Comunicación de Masas)[trukaña | chimp askichaña]

1989 maran ajllïwinakan yaqha partir pulitikunakar atipt’asax La Paz-an CONDEPA-x nayraqatankänwa. Ukampins Qullasuy markpachan janiraw suma uñt’atakänti, ukat ukarux Palenque-x iyawsxakirakïnwa. 1989 maran Elecciones Generales-xarux Boilivia-n plano Comunicional-ampin Polïtico-mpin mayjt’äwinakaw utjäna. Ist’irinakapar jak’achasiñatakix Palenque-x wal jaqir khuyapayarakïna, ukat qhiphar ukaw pulitikan walpin atipt’ayäna. Uka atipt’äw uñjasaxa, Bolivia-n yaqha medios de Comunicación Social-ax Palenque-jamarakiw lurapxäna. Radio Fides-amp yaqhanakampix Palenque-t yatiqasipxäna, ukat walja ist’irinak jikxatapxarakïna. Ukat tiliwsyunan ukapachparakikiw uñjasïna, wakichäwinak sarayirinakax mayjt’ayxapxänwa. Jan wali jaqinakar tukjañatakix Palenque-x ukjamarakiw medio-nakap apnaqäna. Sañäni, jupax Micky Jiménez-amp Eduardo Pérez Iribarne-mpiw wal uñthaptäna.

Qhipha Pulitikankatapa (Carrera Política Posterior)[trukaña | chimp askichaña]

1989 maran Ronald Mclean Abaroa-mp Palenque-mpiw alkaltïñ La Paz-an Elecciones Municipales-an munapxäna. Atipt’atapatsa, concejo municipal-ax MacLean-aruw alkaltjam utt’ayapxäna. CONDEPA-ax El alto Alcaldía kunrak atipt’äna, ukampirus partirupan jan walinakaw utjawayi. Qhipha 1991 ajllïwin Palenque-x Julio Mantilla-ruw kantiratur churäna, khithitï MacLean-ar atipt’añaparakïnwa, ukat Mantilla-w atipt’arakïna.

Palenque-x juntüwjan jakirinakar puriñ walpin munarakïna, ukatakix 1993 maran Santa Cruz-ankir imprisaryu Ivo Kuljis-aruw vicepresidente-patak uchäna, khithimpitï ajllïwinakan atipt’añ munarakïna.

1993 maran Elecciones Generales-an MNR-n kampañapax Palenque-n pupularirarap wal yäqäna, ukat tiliwisyun prupajantapan amuyampikiw arsüna. Ukjarux kampañan wisipirsirintitakix Victor Hugo Cárdenas-aw utjäna, ukat uka marax nayrïr aymar Vicepresident-jamarakiw lapak phaxsin utt’asïna.

1995 maran Julio Mantilla-x CONDEPA-ruw jaytxäna, ukat alkatiyatakix Palenque-x mä machaq kantirat thaqhañaparakiw wakt’äna. Jupax Mónica Medina, warmiparurakiw uka lurañ churäna, khithitï alkaltisarux puripinirakïnwa.

Jiwäwipamp ch’axwäwimpi (Muerte y controversia)[trukaña | chimp askichaña]

1999 maran jilïr irpirïñ munkän ukjapiniw achuq phaxsin Carlos Palenque-x inphartu kartiyakump jiwxi. Akax wali llakisiñ arkirinakapar churawayäna, ukat uka mararakiw warmipamp jaljtatapamp tiwursyupampix qhanar mistsüna, ukjarux ch’axwäwiw qalltäna, kawkiritï t’unjañaruw sarayarakïna. Jiwxatapat kurpupax La Paz-an Alkaltiyan wilatarakïnwa, ukat El Alto-r kunarakiw apapxäna, kawkhantï walja jila kullakanakapiniw Compadre-t tispirisirix sarapxäna. Jayp’utuqirux waranqanakapiniw simintiryurux chikt’at sarapxäna. Mä qhawqha maranakjarux Pepe Murillo-mp sapatit Mónica Medina-mpi, ukat yaqhanakamp tiliwisyun wakichäwix sartayatakixarakïnwa, Adolfo Paco-mp Remedios Loza-mpix janiw ukankxapxänti.

Qhipharirinakat jaytatapa (Legado)[trukaña | chimp askichaña]

El Alto-n Carlos Palenque-n jiwatapax CONDEPA chhaqtawayxarakïna. Akatjamat wali amuyt’irin jiwatapxarux CONDEPA-x payaruw t’aqxtxarakïna, mayïrix Remedios Loza-n sartayatänwa, juparux ‘Cholita Remedios’ ukjam sutimpirakiw uñt’apxäna, mayïristi, Palenque-n Veronica phuchhapan p’iqt’atarakïnwa. Jichhürunakanx CONDEPA-x pulitikat chhaqtatäxarakiwa, ukampins qhipha jila kullakanakatak mä punk jist’arirjamaw instrumintu pulitikux uñt’asi.

Jiskt’ata (Fuente)[trukaña | chimp askichaña]

www.http://es.wikipedia.org/wiki/Carlos_Palenque [5-3-2013]