Aymar aru
Apariencia
Aymar aru / Jaqi aru (Aymar aru) | ||
---|---|---|
Jach'a markanaka: | Wuliwya, Piruw, Chilli | |
Suyunaka: | Taypi Antinaka | |
Aruchirinaka:
• Nayriri aru: |
2.2 waranqa waranqa
• - | |
Jakhucha: | 120 | |
Arunaka phamilla: | Aru arunaka | |
Nayriri aru: | ||
Jach'a markanaka: | Wuliwya, Piruw | |
Kamachi: | - | |
Chimpunaka | ||
ISO 639-1 | ay | |
ISO 639-2 | aym | |
ISO 639-3 | aym | |
SIL | AYM | |
Aymar aru (mapa)
| ||
|
Aymar aruxa (kastilla aruna: idioma aymara) 3.000.000 Aymaranakan arupawa. Aymar aruxa arsuta aru, qillqata aruwa. Jichhürunakanxa waranqh waranqh aymaranakaw uraqpachan mirantatasipki, janiw mä jichhapach ukawjanakt utjki aymaranakaxa.
Uñstanitapa
Aymaranakax kunjamats uñstanpacha, akatuqitx waljaninakaw yatxatanipxi. Ukhamarus jichhapachax aymara sutimp uñt'atakixiwa, nayrapach maranakax Tiwanaku, Wari, Wankarani, Qullasuyu juk'amp sutinakamp uñt'atanawa.
Jach'a markanaka
- Wuliwya: 2.000.000 aruchiri — 1.600.000 Aymara aruchiri 1992 marana (Albó 1995).
- Piruw: 500.000 aruchiri — 300.000 — 500.000 aruchiri 1976 marana (350.320 aruchiri, descontando los numerosos migrantes a las ciudades) (Cerrón-Palomino 1987).
- Chili: 10.000 aruchiri — 48.477 Aymara (jaqinaka: 14+ mara) 1992-93 maranakana (Jach'a Jakthapiwina) (Aylwin 1994).
Achakaja
Aymar aru wakichat qillqanaka, jan ukasti arsunaka:
Qillqa | Qillqa suti | Qillqa | Qillqa suti | Qillqa | Qillqa suti |
---|---|---|---|---|---|
A a | a | L l | la | R r | ra |
Ä ä | ä | Ll ll | lla | S s | sa |
Ch ch | cha | M m | ma | T t | ta |
Chh chh | chha | N n | na | Th th | tha |
Ch' ch' | ch'a | Ñ ñ | ña | T' t' | t'a |
I i | i | P p | pa | U u | u |
Ï ï | ï | Ph ph | pha | Ü ü | ü |
J j | ja | P' p' | p'a | W w | wa |
K k | ka | Q q | qa | X x | xa |
Kh kh | kha | Qh qh | qha | Y y | ya |
K' k' | k'a | Q' q' | q'a | Nh nh | nha |
Uñarañataki
- Biblioteca Virtual Aymara, Universidad Católica Boliviana "San Pablo" (aymar aru — kastilla aru, kastilla aru — aymar aru).
- Vocabulario de la Lengua Aymara, Ludovico Bertonio (1612).
- Yatiqirinaka Aru Pirwa pdf, 8 MB.
- www.ucb.edu.bo / www.ucb.edu.bo: (aymar aru — kastilla aru).
- ARUSIMIÑEE, Aru pirwa: kastilla aru - aymar aru - waraniyi aru - qhichwa aru.
- GLOSARIO DE NUEVOS TÉRMINOS AIMARAS (kastilla aru — aymar aru).
- Aymara: Compendio de estructura fonológica y gramatical